Minsan noong isang nakaraan, napanaginipan ko ang aking pamilya. Masaya na nagsasalu-salo sa hapag kainan. Walang nagsisigawan walang alak. Puro kuwentuhan lang at tawanan. Lahat kaming magkakapatid ay bagong ligo at may malinis at mabangon damit sa aming pangangatawan. Alaga ng ina na maunawain at mapagkalinga, ng ama na laging handang tumulong at makinig. Larawan ng isang napakasayang pamilya. Sayang…
Sayang…
Ang lahat ay isang panaginip lang.
Nagising ako dahil kumakalam na ang sikmura ko. Namimilipit na ako sa gutom. Ang bunso kong kapatid ay humihikbi, hindi na maka-iyak, malamang, ay mas gutom pa sa akin ang kalunos-lunos kong kapatid, Sinubukan ko uling habulin ang panaginip ko kanina. Maya-maya lang ay isang malakas na hagupit ang lubos na gumising sa akin. Alam kom na hindi ako dapat umiyak ng malakas, kung hindi ay may mas malakas na sampal, o palo, o hagupit ng sinturon ang dadapo sa akin. Ang tatay ko, "tumayo na raw ako at mag trabaho." Ang nanay, nasa kusina, ipinaghahanda ng am si bunso dahil wala na raw gatas. Tumatapon tapon pa ang am dahil hindi ma-isara ang bote, Malamang lasing na ang nanay ko. Mabuti pa raw ang mga kapatid ko kanina pa gising at naghahanap na ng kita, paalalahanan ko daw na bumili ng bigas at wala ng laman ang garapon, bumili na rin daw ako ng gatas, at wag kakalimutan ang demonyong inumin nila.
Nagmamadali na akong tumayo at nakitako ang tatay ko na hinahanda na naman ang kanyang sinturon. Kahit na kulang sa tulog at nanghihina sa gutom, ay mabilis pa sa palos, nasa labas na ako ng pintuan ng barong-barong namin. Kumakalam ang sikmura ko pero wala akong pangkain. Sa kalsada na ako maghahanap. Di pa ako nakakalayo ng sumigaw ang tatay ko, isama ko daw si bunso sigurado mas malaki daw ang kita ko. Kinuha ko si bunso, wag daw akong uuwi ng wala ang mga bilin nila.
Nagmadali na akong naglakad-takbo palayo, baka madagdagan na naman ang mga utos at habilin nila. Nabangga ko ang isang mag-aaral. “Pasensya na”. Lumayo lang sila,na-amoy siguro ang mabaho kong hininga, marumi at gusgusing damit. Na-iinggit ako sa kanila. Habang kaming magkakapatid ay gusgusin at mabaho, sira-sira ang ipin, sila ay malinis at masinop, mabango at malusog. Siguro mapagkalinga ang mga magulang nila. Ako hindi na naka-apak ng unang baitang. Si ate lang ang nagturo sa akin kung paano magbasa, nagulat pa nga siya at mabilis daw akong natuto. Sino ba naman ang hindi mapapabilis na matuto eh ang daming nakalagay sa mga pader na “BAWAL.” Lalo na paghinabol ka ng walis at matamaan ka ng boteng lumilipad sa ulo, maaalala mo talaga ang salitang “BAWAL.”
Habang karga ko si bunso bigla namang umulan, tumakbo ako sa isang silong ng isang tindahan, pinaalis ako ng tindera mabaho daw ako at marumi walang lalaput sa tindahan niya, walang bibili sa kanya. Kaya tumakbo uli ako sa kalsada, baka mabato na naman ako ng kung anu-ano o di kaya mabuhusan ng ihi. May nasilip akong karton sa kanto, nagmamadali ko itong kinuha at itinaklob sa ulo naming magkapatid. Ang itim ng tubig na tumutulo sa aming katawan, naisip ko tuloy tanggalin muna ang taklob pansamantala, maliligo muna kami ni bunso, para mabawasan ang baho namin at baka makapaglimos kami ng mas maayos dahil makakalapit na kami sa mga tao pag hindi kami masyadong mabaho.
Ayan tumila na ang ulan, doon muna kaya kami sa oberpas, tapos siguro sa simbahan. Uy, puno ang basura sa tapat ng restawran, may almusal at tanghalian na malamang kami ni bunso. Magkakalakas na ako na kargahin si bunso sa mag hapon, sana mabilis ang kita para mabili ko lahat ng bilin. Saan kaya tumambay mga kapatid ko?
Hapon na kulang pa rin ang aming kita. Nak ng tinola. Maibaba na nga muna si bunso dito sa simbahan, nangangalay na ako. Kanina pa nga pala hindi umiiyak si bunso, siguro kailangan na niya ng gatas? Susubukan ko humingi sa bantay sa may simbahan, mabait naman yun may anak yun na sanggol at lagi akong binibigyan ng gatas pag dala ko si bunso.
“May konting suwerte ka pa rin bunso,” nasambit ko sa pagbalik ko sa natutulog kong kapatid. Sabay bitbit papasok sa simbahan. Tumingala ako, andun Siya, nakapako. Pag nakikinig ako sa sermon ng pari, ang sabi niya eh Siya daw ang nagligtas sa buong sangkatauhan. Eh, kung tagapagligtas Siya, bakit kami nagkakaganito?
Dumidilim na mabuti pa umuwi na kami bibili pa ako ng bigas, sana umabot ang pera para may pambili ng gatas si bunso, kahit ebaporada lang.
“Anak ng…” Akala ko pa naman masuwerte na, bumubuhos na naman ang ulan. “Saan kaya pwedeng sumilong, maginaw ang ulan na ito ah.” Sa may oberpas doon muna kami. Nakakapagod, hapong hapo na ang katawan ko. “Huuuu… ang lamig, nahihilo na ata ako.” Si bunso tinititigan ko, parang anghel, ang sarap ng tulog at di umiiyak. Hinigpitan ko ang yakap at tinago ko sa hanging malamig at ambon mula sa ulan, Nagdikit ang aming pisngi, mainit, naku may lagnat ata ang kapatid ko. Ano na naman ang gagawin ko? Pag-uwi ko siguradong bugbog ako. Wala ring pambili ng gamot. Wala ring tatanggap sa aming ospital dahil wala kaming pambayad.
Brr…rr…
Gabi na ah bakit ba yaw tumila ng ulan? May bagyo kaya?
Ang ginaw!
“Bunso dito na muna tayo ha? Yakap ka ni ate. Wag kang matatakot magkasama tayo lagi,. Walang iwanan. Iidlip lang tayo tapos hahanap tayo ng tulong. Iidlip lang ako, giniginaw na kasi ako eh.”
NAGBABAGANG BALITA!!!
Ronda Patrol.
“Magkapatid natagpuang patay sa taas ng oberpas sa may Quezon City…”
Nag sindi ako ng sigarilyo. Humithit ng dalawang beses. Unti-unti, ninanamnam ko ang usok, ang nicotina na pumapasok at sumusunog sa aking baga. Ilang taon na nga ba akong naninigarilyo? Ah, hindi ko na maalala. Masyado ng matagal iyon, maraming taon na ang nakaraan.
Ulyanin na ko. Pakiramdam ko tuloy ang tanda ko na. Minsan sasabihin sa akin na hindi naman daw ako mukhang matanda. Nakakatawa. (pitik sa sigarilyo) Wala na talaga magawa, pati abo na nahuhulog sa sahig pinakatititigan ko. (Buntong hininga) Tatayo,uupo, tatayo, maglalakad, iikutin ang apat na sulok ng kinalalagyan ko.
Uupo, itataas ang paa sa papag, ipapatong ang kamay na may sigarilyo na malapit ng maubos, tapos hi-hithit uli. Aba, may kasama pala ako dito. Sa kisame, dalawang butiki na nanghahabulan. Napakisimple ng buhay nila, naghahabulan, magkasama, naglalampungan. Naisip ko, di ba ako din dati ganon? May kasama, di nag-iisa, laging nakangiti at tumatawa, hindi tulala.
Napapakamot sa ulo. Ah, dati mahaba ang buhok ko, makapal, at maitim. Noon tamad pa nga ako na alagaan ko ito,mas gusto ko yung laging nakatali lang. Bihira akong magpagupit. Pero sinisiguro ko na laging malinis at mabango, kahit ako mismo ay walang luho o hilig na ayusin ito at sumabay sa uso. Kamot uli sa ulo, aahhhh, wala na ang buhok na makapal at mahaba, kahapon kagagaling lang ng manggugupit, wala na, kalbo na, malinis na malinis, lumabas ang puti ng anit.
Puti. Dati maputi ako, sa sandaling pamamalagi ko dito di naman ako namutla, umitim din ako ng kaunti. Sadyang nagbibilad ako sa araw. Dalawang oras din ang pinamamalagi ko sa arawan, sinsamantala ko, baka sakali maging "tan". (Matatawa)(Aabot ng sigarilyo) Sisindihan at hihithitin, kapagkuwan, tatawa ng malakas habang umi-iling.
Hagalpak. Dati masayahin akong tao. Mahilig pa nga akong magpatawa eh. Mahilig ako sa "jokes". Katwiran ko noon, ako ang kasama mo, aba bawal ang tahimik at lalong lalo ng bawal ang malungkot. Kahit sa burol ng kung sino man nagpapatawa ako. Maloko eh. (Buntong hininga).
Burol. Malamang sa makalawa ako naman ang nakaburol. (Napapangiti habang umiiling) Sino kaya pupunta sa burol ko? Mga magulang ko? Di yata. Mga kapatid ko? Malabo. Eh, mga kamag-anak ko? Meron pa ba? Ah, mga kaibigan ko? Siguro kung may natira pa na hindi takot sa akin. Siguro kung may magmamahal pa sa akin.
Saan na sila? Eh di, inubos ko na silang lahat. Paano? Meron akong tinaga, may nanlaban, binaril ko, may sinakal ako. Yung mga bata? Eh di pinagsamasama ko sa isang lumang bahay ng tiyuhin ko, tapos sinunog ko. Amoy na amoy ko sila.
Sentensya. Silya elektrika. Wala daw magawa ang abogado ko, di pa daw uso dito sa atin ang "insanity plea". Insanity plea. Di ako baliw. Alam ko ginagawa ko. Napagod na lang ako sa kanilang lahat, kaya minsan na napikon ako eh di patay silang lahat. At kaya lang naman nila ako nahuli kasi sa sobrang pagod nakatulog ako. Pag gising ko, heto, nasa selda na ako. Nakakatawa nga eh, kasi hiniwalay ako sa ibang mga kasama ko dito,(pabulong bulong), (takot sila, takot sila, takot sila).
Silya. Malapit na ako sa silya. Isa lang nakakainis. Pagkatapos ko sila patahimikin, malamang, sa isang iglap, makikita ko na naman uli sila. Silang lahat. Di ba nakakainis?
isang bangkang papel lumulutang-lutang sa gilid lansangan walang nasasagasaan, walang tinatamaan tiwalang paikot-ikot sa mumunting sukal ng pusali sa gilid ng isang kalsada sa nakagisnang mundo isang sandali tahimik, biglaan, isang siglot, malupit na hagupit kapag-daka, isang tsinelas, dahilan ng pagtilapon, pagtalsik, ang abang bangka, ka-awa-awa, sadyang di pa nasiyahan; hinabol at tinapakan niluray... atsaka pa lang iniwan sa likod ng poste, isang musmos kanina pa nakasilip daliang lumapit lumingon sa paligid nagmamadali, daliang pinulot ang sira-sirang bangka at sa kanyang bisig nagsalop, ang bangka at ang kanyang luha.
little ones hide beneath their blankets at night for when evening comes, fear will come along with it they dare not peek because of it i ask them; why do you hide? what is it that you fear? it is but the night descending upon us it has no evil intent on you or on me for the realm of the night has a ruler who is not evil but is someone who rules with kindness, gentleness, and a quiet that transcends for the very reason of guarding you and giving you time to rest and tranquility of mind, most importantly peace for your soul.
it's not the way to go. turning your back, without a word... not even a glance behind; just carrying your bag out of the door and out of my life. not knowing your last thoughts: and me, staring at the floor can't do a thing feeling helpless... ....depressed and somehow indifferent. i gave too much, and yet not enough i expected nothing back, in the end i got exactly that. but i knew i had to let you go without so much as a fuss. i didn't try to stop you not a word... no argument... not a peep... i knew, you see, something you didn't... you're not mine. you belong to yourself. being with me and i with you it was a prison for so long, what we had (if we ever we had anything at all) it was not meant to last, you had to leave... to find your soul... and to free mine i had to let you go so my soul and yours can soar once more...
What is depression? How can people even give it a definition? Why would you want to undersstand such a concept? such an emotion? What is mania? Why am I a manic-depressive? Who knows? the shrinks?...sure....they think they know everything. A lot of hooplah and then some.
I get bad depression attacks. When I say bad, I mean really bad. Although not as bad as when I was much younger. And I suppose it is a good thing that I am the only person I know who has such a "disease". I cry out of nowhere. I brood a lot. Shouldn't be a problem? Right. It shouldn't, I suppose, not if I was alone in this world, and society does not exist. Too bad I need a job, where there are people I have to get along with. And I like sports where I need people to either play with or against.
There are times I just couldn't cry and just stare at nothing it would seem like 5 minutes, but when I look at my clock, well...well..., it has been 2 hours and I didn't even notice it. I suppose one could call this a "black out", awake but brain dead (that's a "tropa" term). And sometimes I get angry, at no one or nothing in particular, just angry in general.
And people tell me I am "strong" (yeah right!), a lot they know. I just try to survive, try to do what I can to sustain this farce of a life. I suppose I should confess that my faith is keeping me grounded now, but one cannot trust one's mental state. Even if I have faith when i have one of my "sumpongs" I am aware of nothing.
And then I sigh...
I wish I was dead...always that wish...and then i sigh all over again.
A collection of poems and doodles......if only i can figure out how to upload pics..hmm then maybe, just maybe, i can find inspiration to doodle some more.
